Tài xế công nghệ: người duy trì huyết mạch cho cả thành phố

“Ở chung một nhà nhưng cả tháng nay, số lần tôi gặp vợ con chỉ đếm trên đầu ngón tay!” – anh Bùi Thành Tiến, 26 tuổi, đối tác tài xế công nghệ Gojek thở dài. “Vừa chớm dịch, tôi quán triệt vợ con lên trên gác, còn mình thì ăn ngủ, sinh hoạt ở dưới. Hôm nào nhớ vợ, muốn ôm con một tí thì phải sát khuẩn cẩn thận. Mình càng cẩn thận bao nhiêu, vợ con càng an toàn hơn bấy nhiêu.”

Làm việc cùng hiểm nguy, anh Tiến chỉ là một trong số 170.000 tài xế công nghệ - lực lượng huyết mạch giúp duy trì dòng chảy sinh hoạt của cả thành phố Sài Gòn đang “lâm bệnh”.

Gian nan bủa vây những ngày chống dịch

Chạy xe ngoài đường hơn 10 tiếng/ ngày, anh Tiến hiểu rõ nguy cơ lây nhiễm cao mà mình phải đối mặt hàng ngày. Bởi thế, bên cạnh những yêu cầu 5K khắt khe bắt buộc của Gojek, anh Tiến còn cẩn thận chia khu sinh hoạt riêng ở nhà để đảm bảo an toàn trên hết cho vợ con.

Rút chai nước sát khuẩn ra xịt đôi tay đã khô ráp vì cồn, anh Tiến bộc bạch: “Nghề tài xế mùa dịch như đứng giữa cán cân của sự an toàn cho người thân và kinh tế gia đình. Mình buộc phải tìm cách cân bằng thôi.”.

Ở đầu dây bên kia điện thoại, bác Thế Anh (61 tuổi) trong khu cách ly ở Thủ Đức, TP.HCM đứng ngồi không yên: “Mấy hôm nay trời nóng quá. Lo lắng bệnh huyết áp cao của tôi tái phát, hai đứa con ở nhà sốt sắng gửi vào chiếc quạt, cùng ít thuốc men. Đặt mãi mới có một anh tài xế Gojek nhận giao, nói thật là mừng như bắt được vàng. Chỉ sợ người ta thấy mình ở khu cách ly không dám giao vì xếp hàng chờ tới lượt cũng mất tiêu vài tiếng nắng nôi vất vả.”

Người dân bình thường như chị Thúy Diệu (25 tuổi) mới lên Sài Gòn làm việc, dẫu không phải vào khu cách ly, cũng chẳng biết “bấu víu” vào ai ngoài các tài xế công nghệ:“Tôi có con nhỏ nên không tiện đi xếp hàng ngoài siêu thị 4-5 tiếng được. Mới lên Sài Gòn làm việc, không người thân, bạn bè, thân cô thế cô giữa Sài Gòn, những ngày này tôi chỉ biết trông ngóng tài xế công nghệ để đặt mua trứng, sữa, đồ ăn sẵn ở cửa hàng tiện lợi.”

Bác Thế Anh, chị Thúy Diệu không phải là những người duy nhất nhờ cậy đến các tài xế công nghệ trong mùa dịch. Theo ghi nhận của siêu ứng dụng Gojek, lượng đơn đặt hàng trực tuyến qua ứng dụng tăng gấp 5,6 lần kể từ khi dịch bùng phát và có lệnh phong tỏa tại TP.HCM. Tuy vậy việc kiếm thu nhập vào thời điểm này lại không hề dễ dàng hơn cho các bác tài.

Anh Nguyễn Hà Giang, 24 tuổi, một đối tác tài xế Gojek tâm sự: “Khó khăn lớn nhất trong những ngày này là gặp cung đường phong tỏa, phải chạy đường vòng xa gấp 2-3 lần, rồi chờ cả tiếng đồng hồ dưới nắng. Người đặt thì nhiều, nhưng tổng lượng đơn hoàn thành không tăng thêm bao nhiêu. Nhưng thôi mình tự nhủ thời buổi này còn có việc kiếm ra tiền là quý lắm. Cứ chăm chỉ chịu khó, mỗi ngày chục đơn là đủ duy trì cuộc sống rồi.”

Không chỉ người các bác tài chật vật xoay sở, các siêu thị, cửa hàng tiện lợi cũng loay hoay chẳng kém. Anh XYZ, đại diện GS25 - Chuỗi cửa hàng tiện lợi đến từ Hàn Quốc chia sẻ: “Tình hình dịch bệnh phức tạp thời gian qua khiến các nhà phân phối gặp không ít khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa đến chuỗi cửa hàng. May mắn thay, tỉ lệ khách mua hàng trực tuyến lại tăng lên đáng kể. Sự có mặt của các nền tảng đặt và giao hàng trực tuyến như Gojek đã hỗ trợ chúng tôi rất nhiều trong việc giao hàng tới tận tay người dùng.”

Các shipper Gojek ngay ngắn xếp hàng vào mua tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi GS25 Việt Nam, Circle K, 7-Eleven,...

Đồng ý kiến, anh Trung, đại diện chuỗi cửa hàng 7-Eleven cho hay: “Việc giãn cách toàn xã hội, đặc biệt là lệnh cấm hàng quán bán mang về khiến nhu cầu mua hàng đổ dồn về chuỗi cửa hàng tiện lợi như 7-Eleven. Khó khăn về nguồn lực là việc không thể tránh khỏi khi nhiều nhân sự phải cách ly tập trung hoặc sống trong khu vực phong tỏa. Các nhà cung cấp cũng gặp tình cảnh tương tự. Dù đứng trên góc độ cá nhân hay doanh nghiệp, tôi cũng rất biết ơn các bác tài công nghệ đã mạo hiểm an toàn mỗi ngày, để việc kinh doanh của chúng tôi có thể duy trì liền mạch.”.

… không làm cản bước những chiến binh mùa dịch

Vất vả, nguy hiểm vì miếng cơm manh áo là vậy, song các bác tài đều đồng tình: hơn cả việc kiếm tiền, thứ quý giá lúc này là sự tương trợ giữa người với người trong mùa dịch. Với những “chiến binh” này, dũng cảm không phải là không sợ hãi, mà là thấy những điều quan trọng hơn nỗi sợ để vượt qua nó.

“Nhiều khách gọi điện rối rít nài tôi giao đơn, vì đặt cả ngày không ai nhận. Tôi xác nhận đồng ý mà họ mừng húm luôn á. Tới nơi, có người còn cầm theo chai nước lạnh hay mớ rau gói sẵn để cảm ơn. Chân mệt, gối mỏi nhưng ấm lòng, tôi càng tự hào hơn về ý nghĩa công việc của mình trong lúc này. Chỉ mong cánh tài xế chúng tôi sớm được tiêm vắc-xin sớm ngày nào, hay ngày đó.” - Anh Thanh Tuấn, 33 tuổi, tài xế công nghệ Gojek ở TP.HCM nhớ lại.

Vài ngàn đồng tiền tip, chai nước lạnh, mớ rau… hay cốc nước mát

cũng đủ giúp các bác tài vơi bớt vất vả mùa dịch.

Suy nghĩ của anh Tuấn cũng nói lên tiếng lòng của nhiều tài xế công nghệ trong diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 như hiện nay. Tài xế công nghệ là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng hàng hóa, nhằm hướng đến mục tiêu kép của chính phủ: vừa chống dịch, vừa đảm bảo kinh tế. Dẫu vậy, các tài xế công nghệ không được xếp vào danh sách nhóm đối tượng ưu tiên tiêm vắc-xin hay nhận được hỗ trợ do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Mọi hỗ trợ, tiếp sức cho các bác tài đều chủ yếu đến từ đơn vị cung ứng dịch vụ giao hàng.

Là một trong những tài xế công nghệ đầu tiên đăng ký tiêm chủng theo kế hoạch của Gojek, anh Tuấn Kiệt phấn khởi: “Vắc xin ngừa COVID-19 là lá chắn bảo hộ giúp cánh tài xế chúng tôi thêm vững tay lái mùa dịch. Chưa kể, bên cạnh tiền cước phí, cứ hoàn thành một đơn GoFood là tôi được hỗ trợ thêm 10.000đ/ đơn, GoSend thì 5.000đ/ đơn. Ngay cả trong trường hợp xấu nhất phải đi cách ly tập trung, tôi vẫn yên tâm được hãng hỗ trợ 100.000đ - 200.000đ/ngày.”

Bên cạnh đó, Gojek cũng là đơn vị hiếm hoi tuyên bố “không tăng giá cước vận chuyển” để hỗ trợ người dân, dù nhu cầu đặt hàng cao gấp 5-6 lần ngày thường. Chia sẻ về các chính sách kể trên, ông Phùng Tuấn Đức, Tổng giám đốc Gojek Việt Nam cho biết thêm: “Những ngày dịch bệnh khó khăn vừa qua là phép thử đúng đắn nhất cho mô hình “Tạo dựng giá trị chia sẻ” (Creating Shared Value - CSV) mà Gojek theo đuổi từ ngày đầu thành lập. Chúng tôi lồng ghép giá trị xã hội trong cốt lõi mọi hoạt động, thông qua việc mang đến giá trị cho hệ sinh thái tài xế - người dùng - chủ nhà hàng, quán ăn. Ở đó, doanh nghiệp và cộng đồng cùng tạo ra lợi nhuận cho bản thân, song song với việc kiến tạo giá trị thiết thực cho xã hội. Đây cũng chính là lý do mô hình “tạo dựng giá trị chia sẻ” được đánh giá là làn sóng tiếp theo của đổi mới sáng tạo và tăng trưởng trên toàn thế giới.”